Moodle sistem

O Moodle sistemu za e-učenje

Obrazovanje na daljinu je prisutno u praksi preko 150 godina. Može se realizovati uz pomoć svih dostupnih medija i tehnologija (štampani mediji, radio, telefon, televizija, IKT). Elektronsko učenje (Electronic Learning – eLearning) predstavlja svaku upotrebu IKT u procesu nastave/učenja, kako bi se taj proces podstakao i/ili unapredio.

Moodle je jedan od najboljih otvorenih sistema za upravljanje procesom učenja (engl. Open Source Learning Management System). To je paket za kreiranje kurseva koji se izvode preko Interneta (web orijentisani). Moodle je skraćenica od Modular Object-Oriented Dynamic Learning Enviroment (Modularno objektno-orijentisano dinamičko okruženje za učenje). Programski kôd Moodle-a napisan je u PHP skript jeziku, stoga se može koristiti na bilo kom računaru koji ima instaliran PHP.

Moodle je besplatan i dostupan je kao softver otvorenog koda (pod GNU Public Licencom). U osnovi to znači da je Moodle zaštićen autorskim pravom, ali dozvoljeno ga je kopirati, koristiti i menjati pod uslovom da se omogući drugima pristup otvorenom kodu, da se ne menja originalna licenca i obaveštenje o autorskom pravu. Razvija ga i unapređuje otvorena Moodle zajednica od nekoliko hiljada ljudi iz celog sveta.

            Razvoj projekta je započeo Marti Dougiamas koji ga i danas vodi. Veći broj prototipova je proizveden i odbačen pre nego što je 20. avgusta 2002. godine zvanično predstavljen Moodle 1.0. Verzija je namenjena manjim grupama univerzitetskog nivoa i tema je naučnih istraživanja koja analiziraju prirodu saradnje i uticaja koji se javljaju unutar malih grupa odraslih učenika. 2003. godine, kreirana je i kompanija moodle.com. Nakon cega mnogi Univerziteti širom sveta pocinju da koriste besplatnu aplikaciju Moodle.

Trenutno preko 80 000 obrazovnih ustanova u preko 230[1] zemalja ima registrovane Moodle sajtove. Velika popularnost ovog sistema najviše se zasniva na jednostavnoj i brzoj instalaciji,  malim zahtevima za resursima računara na kojem se izvršava, jednostavnoj integracija u postojeće sisteme i razumljivom interfejsu za studente i nastavnike. Moodle sistem je brzo stekao veliku popularnost kod nastavnika zbog svojih pedagoških temelja i velike prilagođenosti akademskom okruženju.

Moodle sistem omogućava nastavnicima da publikuju sve vrste nastavnih sadržaja koji su zabeleženi u digitalnom obliku (tekstovi, slike, multimedijalne prezentacije) kao i da kontrolišu pristup ovim sadržajima i dinamiku publikovanja. Pored toga, nastavnici mogu da prate aktivnost i napredak svakog studenta jer sistem evidentira vreme pristupa svakom sadržaju, uspešnost nastavnih koraka i završni rezultat. Proveru znanja sa ocenjivanjem omogućava razvijen sistem za testiranje. Podaci se snimaju u bazu podataka i dostupni su za analizu i prezentaciju u različitim formama.

---

[1] https://moodle.org/stats/

BEŽIČNE LAN MREŽE (Wireless LAN)

Bežične (Wireless) lokalne mreže prenose podatke kroz vazduh putem sistema radio frekvencija. U posljedenjih par godina izrađenoje i uvedeno nekoliko standarda na području LAN bežičnog komuniciranja, kao što su:

• 802.1 Ib ili Wi-Fi standard za wireless uređaje sa brzinom od 11 Mbps,
• 802.11a(54Mbps)
• 802.11g(54Mbps)
• 802.15 ili Bluetooth sa brzinom transfera podataka od 1 Mbps.

IEEE 802. llb, koji se još naziva i "vvireless Ethemef" je danas dominantni WLAN standard. Sistem komuniciranja se bazira na sledećem principu:

• Svaki računar koji je član WLAN mreže poseduje tzv. bežični mrežni adapter (wireless NIC) koji ima zadatak da prenosi radio signale ka tzv. access pointu (AP).
• WLAN mrežni pristup (komunikacija) odvija se preko uređaja koji se nazivaju pristupne tačke (access points-AP).

Tzv. "Bluetooth" standard (označen kao IEEE 802.15) omogućuje sistem bežičnog komuniciranja za male - personalne mreže sa brzinom prenosa podataka od 1 Mbps. Radi se o malim ijeftinim uređajima koji su kreirani za osiguranje sistema bežičnog komuniciranja između računarskih uređaja kao što su: tastatura. miš, PDA uređaji i sl. Bluetooth mreža se naziva još i "piconet", a sistem komuniciranja se bazira na tzv. principu "master-slave" uređaja pri čemu "slave" uređaji ne komuniciraju direktno.

Wireless LAN mreže su postale populame zato što:
• eliminišu sistem kabliranja, uz omogućavanje pristupa mreži sa različitih lokacija,
• omogućavaju rad na računaru mobilnim korisnicima sa kancelarijama na različitim lokacijama,
• omogućavaju lakši pristup informacijama u određenim situacijama gdeje mobilni rad na računaru od posebnog značaja kao što su npr. aerodromi, bolnice i sl.

LOKALNE MREŽE

Lokalna mreža (LAN) je skup računara direktno vezanih jedni za druge, na jednom uskom lokalitetu. LAN mreža povezuje računare korišćenjem komunikacionih kablova i mrežnih kartica koje se, kako smo videli, postavljaju u prazne slotove matične ploče računara. Što se kabliranja tiče, u zavisnosti od željenih performansi i raspoloživih materijalnih sredstava, može se koristiti svaki od navedenih sistema: "twisted-pair", koaksijalni, fiber optički, a ako se radi isključivo o Apple Macintosh računarima onda se koristi Local Talk sistem kabliranja. Tako se može reći da se LAN hardver sastoji od računara, komunikacionih linija, mrežne kartice i periferne opreme. Mrežno okruženje definiše mrežni operativni sistem (NOS) i protokoli koji osiguravaju komunikaciju i mrežne usluge.

 

Prstenasta topologija se sastoji od serije uređaja spojenih jedan na drugi čineći zatvoren krug

 

    Zvjezdasta topologija u LAN arhitekturi u kojoj su krajnje tačka na mreži prikopčane na centralni hub ili switch.

Razgranata topologija je identična magistralnoj topologiji, osim što je grananje sa više čvorova moguće kod razgranate

U zavisnosti od karakteristika lokacije i zahteva korisnika, kabliranje mreže se može uraditi i na način da se neposredno kod čvora (računara), na zidu ili na podu, ugradi UTP priključak, slično telefonskom priključku, pri čemu se računar povezuje na taj priključak. Od tako postavljenih priključaka, kablovi se posebnim kanalima vode do centralnog kontrolnog panela gde se mogu smestiti habovi, svičevi i ostali neophodni komunikacioni uređaji. Sledeća slika prikazuje mogućnost kombinovanja koaksijalnog i twisted-pair sistema kabliranja. Twisted-pair kablovi se u ovom slučaju koriste za povezivanje mrežne kartice sa računara i haba, dok se koaksijalni kabal koristi za dalje povezivanje habova.

Racunarske Mreže

Računarska mreža se može definisati kao sistem za računarsko komuniciranje koji povezuje dva ili više računara i perifernih uređaja. Komunikaciona tehnologija predstavlja osnovu za povezivanjeračunara i računarske mreže. Ciljevi računarskog umrežavanja su:

o  Deljenje fajlova i programa,
o  Deljenje hardverskih resursa računara, kao što su na primer:disk, CD-ROM, itd,
o  Deljenje printera,
o  Centralizovano upravljanje resursima koji su u mreži,
o  Efikasniji rad u grupama,
o  Itd.

Računari se mogu povezivati u računarske mreže na više načina u zavisnsti od komunikacionih medija i uređaja koji se koriste, veličine područja na kojem se mreža uspostavlja, vrste računara i perifernih jedinica koje se povezuju itd.

Prva klasifikacija računarskih mreža vrši se na osnovu lokaliteta (veličine područja) sa kojeg se računari povezuju. U tom slučaju se govori o tri tipa mreža:

o   Lokalne mreže (Local Area Networks – LAN)
o   Rasprostanjene mreže (Wide Area Networks – WAN)
o   Globalna mreža – Internet


Postoji takođe i pristup koji rasprostranjene mreže deli na nekoliko tipičnih konfiguracija:

o   Kampus mreže, koje obuhvataju više zgrada unutar jednog kampusa ili industrijskog parka,
o  Metropolske mreže (Metropolitan Area Network – MAN) – predstavljaju mreže koje se prostiru na čitave gradske konglomeracije, pa čak i preko njih,
o   Mreže poslovnih sistema – mreže koje međusobno vežu sve računarske sisteme unutar nekog poslovnog sistema, nezavisno od platforme računarskog sistema, operativnog sistema, komunikacionih protokola i geografskih lokacija.

Bez obzira na tip, računarska mreža se, slično kao i računarski sistem, sastoji od hardverskog i softverskog dela, odnosno:

o   Računara,
o   Komunikacionih medija,
o   Komunikacionih uređaja,
o   Sofvera (sistemskog i aplikativnog).

Softverska komponenta uključuje mrežni oerativni sistem, komunikacione protokole, drajvere mrežnih kartica i sl. Na ovaj način se jedna računarska mreža može smatrati računarskim sistemom u širem smislu.

Namena bloga

Termin “Blog” nastao je skraćivanjem dve reči - Web Log, što bi se moglo u ovom kontekstu prevesti kao Web dnevnik (diary). Fraza Web Log se inače u Internet tehnologiji koristi za definisanje statističke aktivnosti jednog sajta (broj posetilaca, broj otvorenih stranica sajta, itd), ali u kontekstu fenomena Blog govori se o, najjednostavnije rečeno, javnom vođenju dnevnika putem Web stranice. Termin Blog u engleskom jeziku znači istovremeno i kreirati (praviti) Blog, kao glagol (to blog).

Tehnički posmatrano, Blog predstavlja vrstu automatizovanog Web sajta, gde se sadržaj (tekstovi, slike, multimedia) unosi i prikazuje hronološki, što predstavlja bitnu razliku u odnosu na klasičan prikaz sajtova sa vestima, gde se posebno izdvajaju najvažnije vesti (pogledati izbor prikazanih vesti na prvim stranicama sajtova sa vestima). Na ovaj način se dobija pravičan prikaz svih članaka (Blog unosa) koji se objavljuju, bez obzira na njihovu važnost.

Vrste Blogova u odnosu na njihov sadržaj

Blogovi pokrivaju veliki broj različitih tema, obično su u najvećoj meri tekstualnog oblika, ali postoje neke pod-grupe vrsta blogova u odnosu na njihovu koncepciju i sadržaj, koje su dobile i svoje posebno ime:

• Foto – Blogovi (Photoblogs, takođe se pojavljuje naziv Sketchblog). Kao što ime kaže, u osnovi imaju fotografije kao sadržaj Bloga. Za uspeh ovakvih Blogova (njihovu vidljivost preko pretraživača) veoma je bitno da postoje komentari koji objašanjavaju sliku, kako u samom tekstu ispod slika, tako i pri samom unošenju slika, gde postoji mogućnost napisati opis slike. Primer: Fotomanijak.com.

• Video – Blogovi (Vlogs, Videocasting). Blogovi koji imaju video materijale kao sadržaj. Pogledati primer Vlog-a Razgovori.com.

• Audio – Blogovi (Podacasting, Audiocasting). Blogovi sa audio materijalom kao sadržajem. Primer: http://www.b92.net/podcast/.

• Muzički – Blogovi (MP3 blogs). Blogovi sa muzičkim sadržajem. Jedan od najboljih primera jednostavnog kreiranja multimedijalnog bloga (foto, audio, video...) jeste besplatan servis Tumblr.com.

• Mikro – blogovanje (Micro-blogging). Posebna vrsta Blogova u kojoj su Blog unosi (post-ovi) veoma kratki. Za ovakav tip blogovanja potrebno je veliko znanje sadržajnog pisanja u kratkoj formi (sa malo napisanog da se puno kaže). Najpoznatiji servis koji promoviše pojavu mikro-blogovanja je Twitter.com.

Razlozi za kreiranje sopstvenog bloga

Od 2002. g. pa do ovih dana, od početne fascinacije jednog malog broja korisnika Blog servisa, od 2004. g. Blog postaje jedan od dominantnijih načina predstavljanja pojedinaca i firmi (tzv. “korporativno blogovanje”) na Internetu. Postoji više razloga za ovu pojavu, ali dominantna je veoma jednostavna i jeftina procedura pokretanja Bloga, relativno jednostavan način njegove promocije putem savremenih sistema širenja poruka blogera, kao i jednostavan način participacije (učešćeća, komentarisanja) osoba koje prate Blogove.

Najbitniji razlog velike popularnosti Blogova u poslednje vreme je činjenica da pod određenim uslovima, popularni Blogovi su mnogo “vidljiviji” na pretraživačima u odnosu na slično popularne klasične Web sajtove. Kaže se da pretraživači “vole” Blogove. Kako pretraživači uglavnom donose najveću pojedinačnu besplatnu posećenost nekom sajtu (u odnosu na direkno kucanje Web adrese ili linkovanje nekog drugog sajta na posmatrani), činjenica da pretraživači donose veliku posećenost Blogovima opredeljuje većinu njihovih savremenih “tvoraca” da ih koriste.

Jedan od najjednostavnijih načina svatanja i prihvatanja Interneta kao poslovnog i promotivnog okruženja jeste kreiranje sopstvenog Bloga (za pojedinca ili organizaciju), i kroz kreiranje kvalitetnih sadržaja (tekstovi, slike, video, audio) iz odabrane oblasti, na relativno jednostavan način se prikazuje veliki broj mogućnosti koje Internet pruža u unapređenju poslovanja, u kontekstu ciljeva online nastupa.

Pogledajte 5 razloga zašto napraviti blog

Razlozi za korišćenje informacione tehnologije

Razlozi za korišćenje IT su jednostavni jer je digitalna pismenost postala veoma važan faktor socijalizacije svakog pojedinca. Kod učenika se moze primenjivati samostalno ili grupno učenje, bez оbzira na vreme i bez geografskih оgraničenja sa široko rasprostranjenom primenom interneta. Što je još važnije, omogućena je interakcija učenika kroz forume i druge obrazovne sadržaje i njihovo učestvovanje u raznim aktivnostima koja su takođe bitna za školovanje i obrazovanje.

S obzirom na činjenicu da je mreža uvek dostupna i postaje sve više neophodna, učenici treba da nauče kako i gde pronaći informacije, a za to je bitna pravilna edukacija.

Takođe nam je jasno za savremeni sistem obrazovanja treba mnogo truda, znanja i naravno novca. Postoje planovi u Ministarstvu za telekomunikacije i informaciono društvo da se informatička mreža proširi, a obrazovni sistem podrazumeva reforme u skladu sa tehnološkim promenama. Šta je od toga do sada konkretno urađeno?

Kako je 03.jula ministar prosvete Žarko Obradović najavio, sve škole u Srbiji će od školske 2011/2012. godine dobiti jedan informatički kabinet sa oko 30 računara. Obradović je na konferenciji "Škola budućnosti" u Palati Srbije rekao da će taj projekat biti realizovan uz pomoć sredstava Ministarstva za telekomunikacije, da predstavlja uvođenje nove tehnologije u sistem obrazovanja Srbije i veliki podsticaj takvom učenju koje se pokazalo kao uspešno i kvalitetno. Ministar je istakao da učenik mora biti centar pažnje društva, koje treba da mu omogući da maksimalno razvije svoje potencijale i dodao da će to biti ostvarivo kada se poveća dostupnost i kvalitet obrazovanja. Obradović je ocenio da treba upozoriti učenike na opasnosti koje vrebaju u "sajber svetu" i dodao da je najveća opasnost neznanje i da će deca biti zaštićena samo ako se naoružaju znanjem.

 

Takođe i Microsoft pomaže modernizaciji obrazovanja i kako je izjavio njihov generalni direktor u Srbiji, Vladan Živanović, on se nada da će nastavnici i učenici nastaviti da u još većoj meri koriste resurse koje je ta kompanija obezbedila kroz projekat "Partner u učenju" u saradnji sa Ministarstvom prosvete. Da podsetimo, programom “Partner u učenju" Microsoft pomaže individuama, obrazovnim institucijama i čitavim nacijama da uz pomoć alata informacionih i komunikacionih tehnologija (IKT) unaprede svoje potencijale. Program je fokusiran na saradnju u domenu osnovnog i srednjeg obrazovanja.

 

Mogućnosti korištenja bloga u obrazovnom kontekstu

Mogućnosti za korištenje bloga u nastavi su beskonačne, jer učenici mogu koristiti blog za sve što inače rade na papiru, a povratne informacije dobivaju u obliku komentara od strane nastavnika ili drugih učenika.
U obrazovnom kontekstu blog je mnogo više od "internetskog dnevnika", kako se taj alat najčešće definira. Kroz jednostavno online sučelje, učitelji i učenici mogu objavljivljivati sadržaja ne samo u obliku tekstova već i u obliku prezentacija, slika, videa i zvučnih zapisa. Pisanje komentara na objavljene sadržaje omogućuje sve oblike interakcije (sadržaj-učenik-učenik-učitelj-stručnjak) te na taj način potiče promišljanje, razmjenu mišljenja i diskusiju. Sadržaji se mogu organizirati prema kategorijama te se na taj način tematski grupiraju. Jednako tako formiranjem stranica i podstranica mogu se objaviti različiti statični sadržaji i oblikovati zadaci te timovi učenika koji na njima mogu raditi. S druge strane svaki učenik na određenu temu može formirati svoj blog te se linkovima povezati s blogovima članova svoje grupe.
Blog omogućuje učenje temeljeno na istraživanju. Pomoću sadržaja i linkova objavljenih od strane učitelje te RSS čitača, učenici mogu dalje istraživati informacije sa srodnih stranica.
Blog omogućuje suradničko učenje u kojem učenici svoja iskustva, istraživanja i promišljanja pišu kao postove ili komentare, stvaraju multimedijska izvješća i linkove na stranice vezane uz područje proučavanja. Pomoću alata za društveno istraživanje (npr.del.icio.us) mogu označiti zanimljive stranice na zadanu temu te ih međusobno dijeliti.
Blog može višestruko motivirati učenike na učenje: različite mogućnosti istraživanja na zadanu temu, preuzimanje inicijative u izražavanju svoga mišljenja i predstavljanje svojih uradaka u različitim medijima (tekst, slika, prezentacija, video isječci…). Svoja promišljanja mogu objaviti bilo kad i u bilo koje vrijeme unutar roka za zadani projekt. Povratna informacija od suradnika u timu (drugih učenika) i učitelja u obliku komentara ili uputa određuje učenicima smjer istraživanja.
Blog je alat koji omogućuje učiteljima da sadržajima, zadacima (statičke stranice i postovi), komentarima, multimedijima, linkovima:

• potiču učenike na sudjelovanje
• određuju tempo učenja
• uspostavljaju sustav podrške u učenju
• prate učenikov rad i postignuća

Primjeri

• učenici mogu koristiti blog za odgovaranje na pitanja u domaćoj zadaći, dok na sljedećem satu možemo tražiti od učenika da analiziraju i komentiraju tuđe odgovore
• učenici mogu na blogu objavljivati radne verzije svojih radova, na koje onda daju komentare nastavnik ili drugi učenici
• budući da blogovi mogu biti kolaborativni, mogu poslužiti i za grupni rad učenika
• učenici pišu osvrt na pročitano djelo
• blog koristimo kao diskusijski forum: postavimo pitanje, tj. odredimo temu, a učenici odgovaraju u prostoru za komentare
• učenici mogu objavljivati na blogu svoje prezentacije koristeći Slideshare koji omogućava postavljanje prezentacije i dodavanje zvučnog zapisa
• na isti način nastavnik može na blogu objavljivati svoje prezentacije
• nastavnik na blogu može objavljivati razne obavijesti, popis literature, linkove na dodatne sadržaje vezane uz predmet i sl.

Prednosti

• korištenje bloga je vrlo jednostavno (Blogs in Plain English)
• učenici uče izražavati svoje mišljenje i razmjenjivati različite poglede na temu, što pridonosi i stvaranju novih ideja
• korištenje bloga omogućuje učenje nezavisno od vremena i mjesta (bilo kad, bilo gdje)
• blog (kao i ostali asinkroni mediji) daju učeniku vrijeme za razmišljanje
• korištenje bloga stvara obrazovanje usmjereno na učenika
• korištenje bloga potiče učenike na aktivnost tijekom cijelog tečaja
• korištenje bloga pomaže učenicima u razvijanju kompetencije komuniciranja na materinjem (ili stranom) jeziku
• korištenje bloga omogućuje interakciju učenika unutar i izvan razreda
• korištenje bloga uključuje i učenike koji su inače zatvoreniji ili sramežljiviji
• korištenjem bloga za diskusije potičemo učenike da se u svojim odgovorima nadovežu i na komentare drugih učenika (bilo da se s njima slažu ili ne), čime se razvija međuljudska kompetencija
• korištenje bloga čini učenje manje formalnim

Nedostaci

• svi učenici moraju imati računalo s pristupom Internetu
• nije pogodan za probleme koji zahtijevaju trenutno rješenje
• neki učenici više vole jednosmjerno učenje u kojem im se kaže što moraju napraviti (ne žele istraživati, preuzeti inicijativu, djelovati proaktivno)
• pitanje je da li se socijalne kompetencije razvijaju na zadovoljavajući način korištenjem interaktivnih i kolaborativnih tehnologija
• nemogućnost kontrole rječnika i gramatičnosti u postovima
• isti problem kod komentara na postove može se riješiti korištenjem opcije za odobravanje komentara prije objavljivanja
• redoslijed tema tečaja na blogu (odozdo prema gore), što može biti zbunjujuće i nepregledno